Seter irlandzki
Trochę historii
Seter irlandzki, według podziału Międzynarodowej Federacji Kynologicznej, jest wyżłem należącym do VII grupy ras, sekcji wyżłów brytyjskich. Pochodzenie seterów nie jest do końca znane.
Nadworny lekarz królowej Elżbiety I, doktor Johannes Cajus, pisał w swoim dziele pt "Engish Doggies" z 1570r, o psach, które okładając pole zakosami, z wielką pasją i zaangażowaniem. Obserwując i słuchając przewodnika, szukały ptactwa, następnie zastygały nieruchomo, kładły się wbijając wzrok w miejsce gdzie miał znajdować się ptak. Podczołgiwały się na tyle blisko aby myśliwy mógł zarzucić siatkę i schwytać zdobycz. Kiedy pojawiła się broń palna wymagania myśliwych co do psów wzrosły, potrzebny był pies o dużo szybszych chodach, który by szeroko okładał pole poszukując ptactwa. Łącząc ze sobą różne rasy spanieli, foxhounda, walijskiego springer spaniela otrzymano psa, najpierw czerwonego w białe łaty.
Potem selekcjonowano osobniki o mahoniowej sierści, które jak się przypuszcza, do Irlandii sprowadziła rodzina Freyne. Dolewając krew spaniela bretońskiego stworzono irlandy, nazywając je "Modder Rhu"(czerwone psy) .Za twórcę rasy historycy uważają Artura Frencha, do którego należał, seter z hodowli lorda de Freyne. Kennel o nazwie "French Park" prowadził przez ponad siedemdziesiąt lat (od1793r) prywatną "księgę rodowodową". XIX wiek był okresem szybkiego rozwoju hodowli seterów irlandzkich i rasa szybko się ustabilizowała. Psem, który na zawsze zapisał się w historię rasy, był Ch. Palmerston, który przez 14 lat życia pozostawił po sobie dużo potomstwa.
Wzorzec setera irlandzkiego został ostatecznie zatwierdzony w roku 1885.
Wygląd setera irlandzkiego
Seter irlandzki to pies, którego sprężysta sylwetka, elegancka, wręcz arystokratyczna głowa oraz szata o kolorze soczystego mahoniu, tworzą obraz przykuwający wzrok i budzący podziw.
Spośród wszystkich seterów, irland ma najbardziej wyrazisty, długi, dobrze zaznaczony kłąb i wyraźnie opadający ku tyłowi grzbiet, długą smukłą szyję, głęboką klatkę piersiową. Włos na grzbiecie jest dość krótki ale przedpiersie, brzuch, łapy i ogon pokryte są wachlarzami gęstych włosów określanych jako pióra. Porusza się płynnie i lekko, zagarniając jednocześnie dużo przestrzeni
Jaki jest irland?
Serce irlanda stworzone jest dla wiatru. Ten pies ponad wszystko kocha biegać, pokonywać otwartą przestrzeń w poszukiwaniu ukrytych zapachów. Biada temu kto daje się zwieść tym słodkim oczom w wieku szczenięcym, licząc iż ta cudna ruda kuleczka zawsze będzie taka słodka... Nic bardziej mylnego! Irlandy to psy obdarzone olbrzymim, jak nie największym spośród wszystkich seterów, temperamentem. Potrafią być uparte i niezależne a ich szkolenie potrafi nastręczać wiele trudności niedoświadczonym właścicielom.
Ten rudy indywidualista ani myśli tak po prostu przychodzić na zawołanie. Nie nauczony od małego karności, będąc podlotkiem będzie psem trudnym do odwołania. A gdy dane mu będzie spotkać zająca czy sarnę wystawi nerwy swojego pana na wielką próbę. Aby oszczędzić sobie takich atrakcji musimy pamiętać iż nasz irland jest psem naprawdę inteligentnym i jeżeli raz się czegoś nauczy będzie to zawsze pamiętał. Dotyczy to zarówno dobrych jak i złych rzeczy niestety. Pamiętajmy więc aby przywoływanie psa nie kończyło się za każdym razem zapięciem go na smycz ponieważ wołanie będzie dla niego równoznaczne z końcem spaceru. Postarajmy się również zawczasu zaopatrzyć się w gwizdek i nauczyć naszego szczeniaczka przychodzenia na jego magiczny sygnał. Jak piesek podrośnie ułatwi to w dużym stopniu kontakt z nim.
Wychowując setera należy pamiętać o jednym. Jest to co prawda inteligentny, wrażliwy pies, ale też często straszny uparciuch, który natychmiast wykorzysta nasze słabości. Charakterystyczne jest, że seter sprawia wrażenie jakby był bardzo delikatny fizycznie i niesłusznie przylepia mu się łatkę wydelikaconego lalusia. Setery są zdrową rasą, które na polowaniu potrafią jeszcze dzisiaj "zakasować" wszystkie wyżły kontynentalne. Cała trudność wychowania małego setera polega na tym, że nie można go traktować histerycznie czy brutalnie, ale spokojnie i bardzo konsekwentnie, z góry wyznaczając pewne granice. W przeciwnym wypadku delikatny seter "rozpanoszy się" w mieszkaniu, a uczyni to z takim wdziękiem, że sami mu w końcu pozwolimy na wszystko.
Kupując małego seterka pamiętajmy zatem, że kupujemy wyjątkowo pięknego, miłego i eleganckiego psa. Jednocześnie psa obdarzonego łowiecką pasją, ufnego do obcych ludzi, którego przynajmniej przez pierwsze dwa lata, do momentu wpojenia mu pewnych nawyków, musimy mieć na oku. Nie będzie to nigdy spokojny, pilnujący się naszych nóg owczarek - ale pies, którego wiecznie coś ciekawi, podnieca i ciągnie w stronę pól, lasów i wolności... Te „mankamenty”, związane z dużym temperamentem i pasją łowiecką, seter wyrównuje swoją niezwykłą inteligencją, uroczym charakterem i nieprzeciętną urodą.
Seter irlandzki z natury jest psem bardzo otwartym na ludzi i niesłychanie przyjacielskim. Seter kocha cały świat! Będzie wylewnie witał wszystkich naszych przyjaciół, obszczeka inkasenta czy listonosza, by już po chwili upomnieć się o pogłaskanie. Jest mu zupełnie obojętne z kim pójdzie na spacer, aby tylko wziął do ręki smycz. Niestety, z równie wielką radością, powita ewentualnego złodzieja jeśli tylko ten czule do niego zagada. Czy komuś się to podoba czy nie, seter irlandzki właśnie taki miał być!
Irland jest psem późno dojrzewającym, długo nosi szczenięcy włos, psychicznie dojrzewa w trzecim roku życia.
Wszystkich właścicieli starszych i młodszych seterów mogę uspokoić, że jest to rasa ciesząca się wśród hodowców i weterynarzy opinią rasy zdrowej, nie zdegenerowanej i długowiecznej. Dużo jest 10-13-letnich seterów, które zachowują się i wyglądają jakby miały 3-4 lata. I nic, oprócz posiwiałej mordy, nie zdradza ich wieku.
Żywienie
Do wyboru mamy zarówno karmy suche, mokre (puszki, saszetki), jak i jedzenie domowe. Karm suchych i mokrych jest na rynku tak duży wybór, że decyzja zależy od nas i zasobności naszego portfela. Nie powinny one otrzymywać jedynie suchej karmy, ich dietę należy wzbogacać różnymi dodatkami. Większość znanych mi hodowców samodzielnie przygotowuje jedzenie dla swoich psów, dodając około 20% suchej karmy. W przypadku bilansowania karmy muszą się w niej znaleźć różnorodne składniki: mięso, ryby, zboża, oleje, jaja, sery, drożdże, warzywa, otręby, mleko w proszku, mielone siemię lniane itd.
Pielęgnacja
Przybory:
- metalowa szczotka z wygiętymi drucikami
- grzebienie: gęsty i rzadki
- nożyczki
- kosmetyki
- szampon do sierści długiej i jedwabistej
- odżywka natłuszczająca
W ostatnim czasie istną plagę stanowią kleszcze. Mogą zarazić naszego psa chorobami np. babeszjozą, które w porę nierozpoznane, mogą spowodować nawet jego śmierć. Co prawda największa zachorowalność przypada na miesiące ciepłe, ale pies powinien być zabezpieczony przed ich ukąszeniem w ciągu całego roku. W tym celu stosujemy szampony, krople i specjalne obroże. Najlepsze działanie osiąga się stosując krople i zmieniając obrożę nie rzadziej niż raz na 2-3 miesiące
W przypadku seterów częsta kąpiel nie jest konieczna. Należy jednak pamiętać, że jeżeli już zmuszeni jesteśmy to zrobić, nie powinniśmy zapominać o odżywce, najlepiej z lanoliną, aby zapobiec splątaniu się długich włosów. Odradzam również kąpanie bezpośrednio przed wystawą, ponieważ włos będzie napuszony i zbyt "fruwający". Lepiej zrobić to kilka dni wcześniej aby włosy nabrały ciężkości.
Codziennie szczotkujemy psa, zwracając szczególną uwagę na te partie ciała na których włos jest najdłuższy. Sprawdźmy czy nie zaplątały się tam gałązki, rzepy itp. Co jakiś czas skubiemy martwy włos, który poznamy po jego nienaturalnym jaśniejszym kolorze, wycinamy włos pod poduszkami łap oraz z pomiędzy palców. Włosy na spodniej stronie uszu najwygodniej jest zgolić, co pomaga utrzymać odpowiednią przewiewność ucha.
Agata Witkowska
WORTAL PSY24.PL
