Przygotowanie szaty gordona: na wystawę jak i przy codziennej pielęgnacji

Poniżej opisuję jak przygotować szatę gordona na wystawę. Oczywiście nie jest to idealny i jedyny sposób, bo takiego nie ma. Każdy pies jest inny i trzeba dobrać do niego odpowiednie przybory jak i wiedzieć jak ich użyć. Jest to sposób, który jest sumą cennych uwag innych hodowców i wystawców, długich dyskusji, porównywania różnych psów i własnych doświadczeń. Jest to propozycja dla tych, którym brak doświadczenia albo chcą się czegoś dowiedzieć. Każdy, kto wystawiał gordona ma własne metody czy przybory.

Wszystko w tej dziedzinie jest kwestią upodobań i możliwości. Jeśli pies nie ma włosa to najcudowniejszy trymer czy nożyczki super znanej firmy nie pomogą. Jeśli ma go w nadmiarze ale wystawca nie ma doświadczenia i uważa, że samo uczesanie przed wejściem na ring to i tak dużo, może się bardzo zdziwić brakiem entuzjazmu sędziego i publiczności. Psy są różne ale wzorzec dla gordona jeden. Mając to na uwadze postaraj się aby Twój ukochany pies wyglądał jak prawdziwy, elegancki gordon i na wystawie i na zwykłym spacerze. Jest przecież przedstawicielem swojej rasy a to zobowiązuje także Ciebie.

Przygotowanie szaty gordona jest ogólnie mniej czasochłonne niż irlanda lub anglika. Niemniej aby to zajęcie sprawiało nam satysfakcję (czyli pies wyglądał elegancko i zadbanie) warto wiedzieć kilka rzeczy. Przede wszystkim przyzwyczajamy naszego psa od szczenięctwa do czesania i innych zabiegów pielęgnacyjnych, uczmy go przy tym cierpliwości. Jest to najlepszy sposób aby w przyszłości nie denerwować siebie i psa zwykłym czesaniem czy koniecznością przycięcia włosa na łapach.

Każdy wie, że psy tej samej rasy różnią się od siebie zarówno budową ogólną jak i jakością szaty. Obserwując naszego psa postarajmy się krytycznie ocenić jak wygląda w porównaniu ze wzorcem rasy. Jeśli nie znamy się na tym lub nie umiemy znaleźć dystansu poprośmy kogoś kompetentnego o pomoc i ze spokojem wysłuchajmy uwag. Możemy się nauczyć czegoś nowego, dostrzec zalety i wady naszego psa, których wcześniej nie widzieliśmy. Nie ma psów idealnych ale świadomie podchodząc do wyglądu psa: czyli jakie jego cechy lepiej wyeksponować a jakie troszkę zakamuflować, możemy w miarę spokojnie pokazać naszego pupila światu (oczywiście sam wygląd psa to jeden z wielu elementów składających się na sukces na ringu).

Wybierając się na wystawę lub w ramach zwyczajnej pielęgnacji możemy skorzystać z usług salonu fryzjerskiego dla psów - najlepiej poleconego i sprawdzonego. Jeśli ma to być przygotowanie na wystawę upewnij się, że fryzjer wie jak to zrobić. Każda rasa setera wymaga innego podejścia. Jeśli fryzjer tego nie wie, a nie masz innego do wyboru, pooglądaj zdjęcia psów z wystaw, pokaż je fryzjerowi albo poproś kogoś kto zna temat i pójdzie z Tobą. Dopasuj termin wizyty do wystawy aby w razie czego był czas na poprawki.

Możemy sami przygotować naszego pupila, będziemy niezależni od fryzjera, sami zaplanujemy co i kiedy zrobimy. Używaj psich kosmetyków - najlepiej sprawdzonych u innych psów i nie eksperymentuj tuż przed wystawą - gordon z łupieżem doskonale widocznym na jego czarnej sierści wygląda fatalnie. Postaraj się cierpliwie podejść do wszelkich zabiegów, nie krzycz na psa i nie szarp się z nim - czasem to trudne ale jeśli masz zapas czasu a pies akurat ma zły dzień, odłóż to na później. Jednak przy braku doświadczenia nie odkładaj przygotowania psa na ostatnią chwilę. Pośpiech i zdenerwowanie to zła kombinacja.

Proponowana kolejność działań:
- na początek, po dokładnym rozczesaniu i wyczesaniu, wytrymujmy psa. Usuniemy w ten sposób martwy włos i nie będziemy go ścinać później przy strzyżeniu,
- następnie zajmijmy się głową, uszami i szyją - pies po użyciu degażówek lub maszynki będzie obsypany ciętym włosem, który trudno będzie nam wyczesać i dlatego dopiero teraz...
- kąpiemy psa, suszymy dokładnie i rozczesujemy,
- po 2 - 3 dniach, gdy włos zdąży się naturalnie natłuścić i będzie się lepiej układał - strzyżemy łapy i ogon, dokonujemy poprawek.

Pokazane poniżej przybory to jedynie przykład wersji minimum. Jeśli nie masz doświadczenia nie kupuj od razu całego asortymentu trymerów i grzebieni. Poradź się, sprawdź w sklepie na własnym psie czy np. dany trymer jest skuteczny (w dobrym sklepie bez problemów). Nie wiesz ile czasu zajmie wstępne trymowanie i strzyżenie - na początek przyjmij, że zaczynasz około 10 dni przed wystawą. Jeśli zajmiesz się psem odpowiednio wcześniej będziesz mieć czas na zobaczenie jakie błędy popełniasz. Na błyszczącym, czarnym futrze gordona takie fryzjerskie "wpadki" są dobrze widoczne. Przez ten okres włos trochę odrośnie, wyrównają się niedoskonałości i tuż przed wystawą zrobisz ewentualne poprawki.

Możesz używać maszynki do golenia ale "ludzkie" nie sprawdzają się w przypadku psiego włosa wcale albo niezbyt skutecznie. Używanie maszynki oszczędza czas jednak wymaga wprawy i doświadczenia. Jeśli pies cierpliwie znosi takie zabiegi można śmiało polecić. U gordona włos np. na uchu cięty maszynką odrasta nie zmieniając odcienia (co zdarza się u innych ras). Maszynki nie ma wśród pokazanych przyborów, bo jej nie posiadam, ale jeśli chcesz spróbuj zamiast degażówkami za jej pomocą "zrobić" ucho i podgardle. Wszelkie manipulacje przy psie ostrymi narzędziami czy maszynką trzeba wykonywać bardzo ostrożnie i z wyczuciem, poproś kogoś o asekurację czy przytrzymanie psa. Zbyt krótko albo źle obcięty włos odrośnie ale zaufanie do Ciebie będzie się goić dłużej niż przycięta skóra.

Jeżdżąc na wystawy przyglądaj się jak wygladają inne psy. Może spotkasz życzliwych posiadaczy seterów (i to nie tylko gordonów), a są tacy, którzy doradzą albo wręcz poprawią wygląd Twojego psa. Zapytaj hodowcę swojego pupila, może zna osoby, które pomogą Ci w danej chwili. Podpatruj, pytaj i ucz się. Z czasem nauczysz się wiele i sam będziesz pytany o rady ale korzystaj z doświadczeń innych.

Jeżeli po przeczytaniu poniższych wskazówek będziesz mieć uwagi lub odmienne zdanie - to dobrze. Nasze psy są różne ale może czegoś się od Ciebie nauczę :) Nigdy jednak nie namówisz mnie abym ogoliła na krótko uszy moich gordonów (tak jak u irlandów) albo obcięła im szczotki na tylnych łapach ;)

0. ZACZYNAMY...i POWODZENIA

na początek wyczesz dokładnie psa (zacznij od grzebieni rzadkich potem gęste), rozczesz wszelkie kołtuny (lubią się robić pod pachami) i przyjrzyj się mu uważnie i krytycznie,
na zdjęciu wskazane są miejsca, którymi trzeba się prawdopodobnie zająć:
1) głowa - często przyozdobiona niesforną czuprynką maskującą skutecznie kształt głowy,
2) guz potyliczny - nadaje głowie szlachetny kształt a zarośnięty jest niewidoczny,
3) ucho - dużo włosa u nasady sprawi optyczne wrażenie zbyt wysokiego osadzenia ucha, nadmiar włosa pod uchem powoduje, że ucho odstaje,
4) kark - duża ilość włosa sprawia, że szyja wydaje się gruba i masywna,
5) szyja z przodu - bujna kryza od spodu uszu aż do klatki - szyja jest bez kształtu bo jej nie widać,
6) przedpiersie - zbyt zarośnięte i rozczochrane - pies wydaje się nadmuchany i ciężki,
7) tułów - niewytrymowany, martwy włos źle wygląda, ma wyrudziały kolor, źle się układa (często tworzy falki i loczki), pogrubia psa, zniekształca proporcje,
8) łapki - wystające włosy spomiędzy palców - niewidoczny kształt łapy i efekt szczotki WC,
9) szczotki na przedniej łapie - szczególnie odstający, rozczochrany włos w okolicy łokcia może dać efekt odstających łokci,
10) szczotki na tylnej łapie - zarośnięte mogą zmienić optycznie tylne kontowanie,
11) boki i brzuch - dobrze przycięty włos wymodeluje całą sylwetkę psa,
12) ogon - nieuczesany, nieprzycięty włos i ogon przestaje być ozdobą.

1. CZESZEMY I ROZCZESUJEMY

a) zgrzebło - moje psy nienawidzą, ale dobrze czesze i rozczesuje,
b) gęste grzebienie - do wyczesywania (pod koniec tej czynności) mniejszych kołtunków, te bardzo gęste wyczesują martwy włos,
c) zwykły grzebień z obrotowymi zębami - uniwersalny, niezbędny i konieczny,
d) zgrzebło z obrotowymi zębami - do wstępnego rozczesywania, dobrze rozplątuje włos, bardzo przydatne.

2. TRYMUJEMY I TNIEMY

a) bardzo wygodny trymer (różne warianty rozstawu ząbków)- zanim kupisz wypróbuj czy działa na twoim psie, usuwa martwy włos i część podszerstka, nie powinien ciąć włosa - ogólnie do tułowia,
b) proste trymery (w wersji prawo- i leworęcznej) - bardziej gęsty do szczegółów, głowy, uszu; rzadszy do grzbietu,
c) nożyczki o zakrzywionych ostrzach - do modelowania kształtu łapy,
d) zwyczajne nożyczki ale muszą być ostre,
e) degażówki - ostrza mają wcięcia (mogą być tylko na jednym ostrzu lub na obu), cięcie nimi nie daje ostrej granicy cięcia, jakby nie używało się w ogóle nożyczek; uszy, szyja, ogon, szczotki, łapy,
g) gilotynka do obcinania pazurów.

3. TRYMOWANIE TUŁOWIA

regularnie czesany i trymowany gordon ma w miarę gładką szatę, oczywiście są osobniki bardziej lub mniej owłosione, niektóre mają włos falowany a nawet lekko kręcony, nieraz u młodych psów włos rośnie zupełnie w innym kierunku niż powinnien np. do góry albo tworzy wicherki,

jakikolwiek by nie był włos naszego psa musimy go doprowadzić i tak do stanu idealnego - musi być prosty (lub prawie prosty), żadnych odstających loczków, wyrudziałego od słońca martwego włosa,

pamiętajmy, że trymowanie wykonujemy zgodnie z kierunkiem rośnięcia włosa czyli od góry do dołu,

możemy usuwać martwy włos posługując się palcami (czyli delikatnie ale stanowczo wyrywamy) albo trymerem prostym lub typu grabki,

robimy to z wyczuciem - nie wbijamy na siłę trymera w psie futro i nie szarpiemy bo możemy wyciąć dziury widoczne doskonale na czarnym, gładkim psie,

pozbywamy się włosa martwego, wyblakłego, odstającego - pozostawiamy błyszczący i gładki.

4. TYLNA ŁAPA

zaczynamy od góry łapy - uda,

musimy usunąć martwy włos - zaczynając od góry trymujemy łapę,

możemy to robić ręcznie czyli usuwać włos palcami albo za pomącą trymera np. o rzadszych zębach,

udo powinno być gładkie, żadnych odstających kosmyków i włosów,

długie włosy na udzie rosną od jego przedniej strony i z tyłu uda tworząc tzw. portki - te włosy zostawiamy,

często cały wierzch uda i łapy poniżej porasta długim włosem i nie widać praktycznie kształu łapy ani jej kątowania - usuwamy ten włos wzdłuż krzywej linii na zdjęciu obok - czyli od okolicy ponad kolanem do dołu,

szczególnie szczotka rosnąca z tyłu tylnej stopy potrafi być na tyle bujna, że wchodzi jakby na bok łapy - trzeba ten włos usunąć i zostawić tylko ten rosnący na stopie,

są zwolennicy zupełnego golenia/obcinania szczotki tak, że włos na całej stopie, czyli od palców do pięty, jest krótki,

cała łapa widziana z boku powinna być gładka - od uda po palce.

5. GŁOWA

wiadomo, że pierwsze wrażenie jest najważniesze a wygląd głowy i jej kształt jest bardzo istotny dla ogólnego wrażenia jakie robi nasz pies,

przejedź palcami po głowie psa pod włos a zobaczysz jaka ładna czuprynka potrafi ją zdobić - są zwolennicy takiej fryzury, długość i ilość włosów na głowie może być imponująca tak, że opadają one wdzięczną grzywką aż na oczy,

generalnie włos na głowie powinien być krótki i przylegający tak aby było widać kształt głowy.

6. TRYMUJEMY GŁOWĘ

gęstym trymerem, zgodnie z kierunkiem rośnięcia włosa czyli od przodu ku tyłowi głowy, usuwamy nadmiar włosa,

szczególnie dokładnie trymujemy okolicę guza potylicznego (tak aby był wyraźnie widoczny) i za guzem (w kierunku karku) - co uwypukli jego kształt,

oczywiście trymujemy z wyczuciem i umiarem aby nie zrobić schodków ani łysinek.

7. GŁOWA PO TRYMOWANIU

...powinna wyglądać mniej więcej tak,

gładka, włos przylegający, żadnych niesfornych kosmyków,

podkreślony guz potyliczny.

8. PORA NA UCHO

kolejność czynności dowolna, tu zaczynamy od wierzchu ucha,

wg wzorca ucho ma być osadzone na wysokości lini oka a wszelkie odstające lub zadarte do góry kosmyki sprawiają, że optycznie ucho osadzone jest wyżej niż w rzeczywistości,

trymujemy 1/3 ucha od góry czyli od jego nasady,

robimy to za pomocą gęstego trymera lub degażówkami,

włos powinien być w jak najkrótszy (około 3 mm) i o równej wszędzie długości,

degażówkami jest szybciej, postarajmy się aby długość włosa na robionym przez nas kawałku przechodziła stopniowo na pozostałą część ucha czyli taki efekt cieniowania, żeby nie było wyraźnej granicy długości włosa,

na brzegu ucha patrząc od przodu rosną dłuższe włosy, jeśli układają się dobrze tzn. podkreślają kształt ucha i nie odstają możemy je zostawić,

możemy użyć maszynki do golenia, musimy dobrać sobie długość na jaką skrócić włos i lepiej zacząć od zostawienia dłuższych włosów i ewentualnego poprawienia niż przesadzić.

9. UCHO OD SPODU

...jest z reguły zarośnięte a gęsty włos przechodzi na boki szyi tworząc kryzę schodzącą w dół ku przedpiersiu (przód klatki piersiowej, front),

kryza (zaznaczona czerwoną linią) potrafi być gęsta i odstająca, patrząc na psa od przodu mamy wówczas wrażenie,że jest napakowanym bezszyjowcem.

10. UCHO OD SPODU - TNIEMY WŁOS

degażówkami wycinamy włos rosnący przy wejściu do ucha, oczywiście bardzo ostrożnie żeby nie zrobić psu krzywdy,

włosy w tym miejscu często są przetłuszczone i posklejane od wydzielny z ucha a więc ich brak tylko polepszy wentylację uszu i zmniejszy kłopoty zdrowotne z nimi związane,

obcinamy włosy w tym miejscu krótko, dotyczy to też włosów rosnących z tyłu ucha (jakby za uchem od strony karku),

po takim strzyżeniu jak podniesiemy ucho do góry widzimy całe "przyczepienie" ucha czyli nasadę,

długość włosów w tym miejscu powinna być podobna do tej na wierzchu ucha,

również to samo możemy zrobić maszynką, trzeba szczególnie uważać bo niektóre psy źle znoszą jak maszynka pracuje im tuż przy uchu i mogą się szarpać albo trzepać głową.

11. KONIEC UCHA

włosy na końcu ucha są różnej długości,
wyrównując je sprawiamy, że ucho jak i cała głowa wyglądają bardziej elegancko,

robimy to degażówkami tak aby nie robiło to wrażenia równo uciętych włosów ale naturalnie wyglądającego brzegu ucha,

wyciągamy włos na uchu ku dołowi i skracamy delikatnie o około 0,5 do 1 cm.

12. KARK

głowa psa jest już wytrymowana do okolic guza potylicznego i pora zająć się karkiem,

chodzi o zdjęcie z karku nadmiaru włosa,

patrząc z boku na psa widzimy czy włos uwypukla się na karku, dając wrażenie wdzięcznie wygiętej szyji łabędzia albo araba jednak przez to szyja wydaje się grubsza,

możemy włos zdjąć gęstym trymerem albo zciąć degażówkami,

zaczynając od guza potylicznego przesuwamy się w kierunku łopatek,

oceniamy jak wygląda efekt końcowy, może trzeba podtrymować/podciąć włos pod guzem troszkę mocniej tak aby guz był bardziej widoczny.

13. SZYJA I PRZEDPIERSIE

podnosimy uszy psa do góry i degażówkami zcinamy kryzę zaczynając od góry (spod ucha) w kierunku mostka mniej więcej wzdłuż czerownej lini, tniemy coś na kształt litery V, tak jak narysowane linie zaczynające się pod uszami a zbiegające się nad mostkiem,

punktem, do którego tniemy jest miejsce (zaznaczone poziomą kreską) leżące na szerokość 2 palcy od górnej granicy mostka w górę,

włos w obszarze zamkniętym liniami czyli od gardła do mostka tniemy też jak najkrócej na około 3 mm,

możemy również front psa zrobić tak, jak u Toddiego (zdjęcie na samej górze strony) - czyli w odwrócone V, widzimy tam dobrze wytrymowane łopatki, włos na froncie zaczyna się na mostku i schodzi między przednimi łapami na brzuch - obszar z długim włosem na przedpiersiu ma kształt odróconego V,

jaki rodzaj strzyżenia frontu wybierzemy zależy od budowy psa i co chcemy podkreślić oraz od naszych upodobań, tutaj także możemy użyć maszynki.

14. PRZEDNIA ŁAPA

pies chodzi na palcach a jego stopa to część łapy od palców aż do stawu piętowego,

nadmierne owłosienie stopy zaciera widok ładnej i zgrabnej końcówki, o której mówimy "stopa" ale są to oczywiście palce,

u gordona końcówka łapy potrafi być porządnie owłosiona, włosy rosną między palcami i między poduszeczkami od spodu, wystają spomiędzy palców, często robią się na nich kołtuny, taki zbity włos rozpycha palce - "stopa" przestaje być zwarta no ale są fani takich śmiesznych szczotek,

innym, całkiem przyziemnym aspektem, jest wnoszenie do domu na takich owłosionych łapach ton piasku, latem może kleić się do nich asfalt a zimą śnieg, który zbijając się w kulki i włażąc między poduszeczki uniemożliwia psu chodzenie - pies próbuje sobie wyrwać taki śnieg ale wyrywa przy okazji też futro i leci krew... potem liże łapę a do niej jeszcze lepiej przykleja się następny śnieg itd., itd,

dlatego też usuwamy włosy spomiędzy palców - wyciągamy (wręcz wydłubujemy palcem) ile się da na wierzch i obcinamy degażówkami, używając bez wprawy i wyczucia zwykłych nożyczek wytniemy psu coś, co będzie wygladać jak dziury między palcami - "stopa" nie będzie tworzyła ładnej i zwartej całości,

kształt "stopy" podkreślamy obcinając włosy dookoła zwykłymi lub półokrągłymi nożyczkami - najlepiej robić to gdy pies stoi mocno na łapach (a nie trzymając łapę w powietrzu), widzimy wówczas włosy wystające za owal łapy,

na koniec o pazurach - jeśli nie umiemy ciąć sami idźmy do weta, a nawet jak umiemy nie róbmy tego przed wejściem na ring - moment nieuwagi, szarpnięcie łapą i krew się leje...szkoda nerwów, zróbmy to spokojnie wcześniej.

15. SPÓD ŁAPY

tutaj już zwykłymi nożyczkami zcinamy włos albo równo z poduszeczkami albo bardziej - wycinając go spomiędzy poduszek,

musimy bardzo uważać ponieważ wiele psów nie lubi dotykania między poduszeczkami albo mają wręcz łaskotki - łapę trzeba trzymać delikatnie ale dość mocno, nie dać psu wyrywać się,

uszkodzenie nożyczkami poduszeczki lub wnętrza między jest dla psa bolesne i pies może po takim zabiegu utykać.

16. STOPA

nadmierne owłosienie stopy zaciera widok ładnej i zgrabnej końcówki łapy,

możemy obciąć nadmiar włosa degażówkami na odcinku między największą poduszeczką a tą znajdującą się najwyżej na stopie - tak jak zaznaczono linią na zdjęciu,

najwygodniej robić to gdy pies leży na boku a ewentualne poprawki gdy stoi.

17. ŁAPA PRZEDNIA PO...

...powinna wyglądać mniej więcej tak,

zwarte palce - zwarta "stopa", ładny owal, żadnych wystających spomiędzy palców włosów.

18. PIÓRO NA PRZEDNIEJ ŁAPIE

jeśli jest - to prawdziwa ozdoba łapy i psa,

potrzebujemy tylko wyrównać włos i robimy to degażówkami,

trzymamy psią łapę równolegle do podłoża, włos powinien być wyczesany i prosty,

wyrównujemy końcówki pióra tak jak zaznaczono na zdjęciu,

pamiętajmy, że nadmiar włosa w okolicy łokcia (szczególnie gdy włos odstaje) może sprawić wrażenie odstających łokci a tego nie chcemy,

jeśli nasz pies ma takie owłosione okolice łokci - to trzeba ten włos wytrymować,

łapa widziana z boku i frontu musi być gładka zaczynając od łopatki a na palcach kończąc czyli patrząc na psa od przodu lub z boku widzimy całą łapę a jedynie od tyłu pióro.

19. TYLNA ŁAPA - PALCE

analogicznie jak z przednią łapą - usuwamy włosy spomiędzy palców, obcinamy włosy od spodu przy poduszeczkach i korygujemy owal.

20. ŁAPA TYLNA - STOPA

jeśli chcemy zachować szczotkę, a jej włos jest długi, możemy podkreślić kształt "stopy" podcinając włosy szczotki degażówkami na krótko na małym odcinku, łapa będzie wydawać się lżejsza,

jak wysoko podetniemy szczotkę zależy od nas, może być około 5 cm w górę.

21. SZCZOTKA NA TYLNEJ ŁAPIE

jeśli włos jest długi powinniśmy go skrócić tak aby nie dotykał ziemi, taki ciągnący się po ziemi włos sprawi wrażenie ciężkich łap, nie będzie widać dobrze "stóp",

możemy wyrównać długość włosa na szczotce - sczesujemy i przytrzymujemy włos lekko pod kątem i wyrównujemy degażówkami.

22. OGON

jeśli ma gęsty, długi włos to niewąpliwie wielka ozdoba gordona i trzeba go przygotować aby przezentował się doskonale,

sczesujemy dokładnie włos do dołu, rozplątujemy i staramy się ułożyć tak aby włosy/kosmyki się nie krzyżowały,

degażówkami wyrównujemy linię włosa nadając ogonowi kształt szabli,

łapiemy koniec ogona tak aby między palcami zostały włosy długości około 2-3 cm i obcinamy taki pędzelek na równo degażówkami,

możemy także usunąć nieco włosa z samego pióra czyli obciąć degażówkami pióro od nasady w kierunku końca ogona ale nie bardziej niż na około 1 cm - dobrze osadzony ogon będzie się lepiej prezentować, pióro będzie lepiej widoczne (niestety nie ma tego na zdjęciu ale zobacz zdjęcia z wystaw).

23 WŁOS NA BOKACH

niektórym gordonom natura nie poskąpiła futra, spływające z boków włosy możemy wyrównać pod brzuchem,

ustawiamy psa, sczesujemy dokładnie włos do dołu i delikatnie wyrównujemy degażówkami po skosie tak jak pokazuje linia, podkreślimy w ten sposób kształ psa i dodamy mu elegancji,

nachylenie tej linii dobieramy sami - generalnie z przodu włos jest dłuższy, w kierunku tylnej łapy krótszy.

I to na tyle... popatrz teraz na swojego psa i uśmiechnij się do niego...